GÖRÜŞLERİMİZ

EVLENME

• Evlenme “karşıt cinsten iki kişinin iradelerinin tam ve sürekli bir yaşam ortaklığı kurmak üzere, hukukun aradığı koşullara uygun olarak birleşmesidir.”

• Doktrinde evlenmenin hukuki mahiyeti tartışmalı bir konudur, hakim görüş evlenmenin bir aile hukuku sözleşmesi olduğunu, diğer görüş ise evliliğin bir kurum olduğunu tarafların kendi çıkarlarına göre değil  bu kurumun çıkarlarına göre hareket etmesi gerektiğini savunur.

Evlenmenin Şartları:

1-)Maddi Şartlar

• Evlenme Ehliyeti (Hak ehliyetinden farklı olarak TMK m.124 ve m.133 arasında detaylı olarak belirtilmiştir.)
• Evlenme yaşı: TMK m.124 –“ Erkek veya kadın onyedi yaşını doldurmadıkça evlenemez. Ancak, hâkim olağanüstü durumlarda ve pek önemli bir sebeple onaltı yaşını doldurmuş olan erkek veya kadının evlenmesine izin verebilir. Olanak bulundukça karardan önce ana ve baba veya vasi dinlenir”. Normal evlenme yaşı 17’dir. 17 yaşının doldurulması 18 yaşından gün almak ile sağlanılır. Olağanüstü bir durumun varlığı halinde 16 yaşında evlenmenin mümkün olacağı durumda hakim böyle bir durumun olup olmadığını her somut olaya göre değerlendirerek, olanak var ise aileleri de dinleyerek takdir eder. (Hamilelik, yoksulluk vs.)

• Ayırt etme gücü: TMK m.125 -“Ayırt etme gücüne sahip olmayanlar evlenemez.” Ayırt etme gücü, evlenmenin önem ve anlamını ,kendisine yükleyeceği sorumlulukları anlayabilme yetisini ifade eder. Ayırt etme gücünün evlilik sırasında sürekli olarak var olması gereklidir aksi halde mutlak butlan yaptırımına tabidir. Hükümsüzlüğün türü, ayırt etme gücünün sürekli mi yoksa geçici mi olduğuna göre değerlendirilmelidir. Evlenme sırasında geçici olarak ayırt etme gücünün yokluğu nispi butlan yaptırımına tabidir

• Yasal temsilci izni: On yedi yaşını doldurmuş olanlar ile ergin olup da kısıtlananlar, ancak yasal temsilcilerinin izniyle evlenebilirler. TMK m.136’ya göre, yasal temsilcinin rızası evlenme başvuru anında, imzası onaylanmış yazılı izin belgesi, diğer belgelerle birlikte evlendirme memuruna verilir.
• Evlenme Engelleri: Geçerli bir evliliğin kurulabilmesi için evlenme engelinin bulunmaması şarttır.

       Kesin evlenme engelleri:

• Hısımlık: Üstsoy, Altsoy, Yansoy(3.dereceye Kadar ) , Kayın Hısımlığı, Evlatlık İlişkisi
• Önceki Evlilik: TMK m.130- Yeniden evlenmek isteyen kimse, önceki evliliğinin sona ermiş olduğunu ispat etmek zorundadır.
• Akıl Hastalığı: TMK m.133 -Akıl hastaları, evlenmelerinde tıbbî sakınca bulunmadığı resmî sağlık kurulu raporuyla anlaşılmadıkça evlenemezler.
• Kesin evlenme engellerinin birinin varlığı hali evliliği mutlak butlan kılar.
• Kesin olmayan evlenme engelleri:

• İddet Süresi: TMK m.132 - Evlilik sona ermişse, kadın, evliliğin sona ermesinden başlayarak üç yüz gün geçmedikçe evlenemez. Doğurmakla süre biter. Kadının önceki evliliğinden gebe olmadığının anlaşılması veya evliliği sona eren eşlerin yeniden birbiriyle evlenmek istemeleri hâllerinde mahkeme bu süreyi kaldırır.
• Bulaşıcı Hastalıklar: Gelecek kuşaklar için tehlike arz eden bazı hastalıklar

 ( Frengi, Bel Soğukluğu, Cüzam)

• Kesin olmayan evlenme engelleri, evlenmenin yapılmasına engel olmakla birlikte, evlenme akdi yine de yapılmışsa yapılan evlilik ortadan kaldırılamaz.

2-)Şekil Şartları

• Gerek taraflar gerek evlendirme memuru için uyulması zorunlu şartlardır. TMK m.134 ile 144 arasında düzenlenmiştir. (Evlenme başvurusu yapılacak makam, Başvuru Şekli, Başvuru için gerekli belgeler, Başvurunun İncelenmesi-Reddi, Redde itiraz ve yargılama usulü, Evlenme izni, töreni, törenin şekli vs.)

Evliliğin Genel Hükümleri:

Eşler evliliğin genel hükümlerini düzenleyen hükümlere uymak zorundadır. Bu hükümler emredici niteliktedir.

TMK m.185- Evlenmeyle eşler arasında evlilik birliği kurulmuş olur. Eşler, bu birliğin mutluluğunu elbirliğiyle sağlamak ve çocukların bakımına, eğitim ve gözetimine beraberce özen göstermekle yükümlüdürler. Eşler birlikte yaşamak, birbirine sadık kalmak ve yardımcı olmak zorundadırlar.

1-TMK m.186- Eşler oturacakları konutu birlikte seçerler. Birliği eşler beraberce yönetirler. Eşler birliğin giderlerine güçleri oranında emek ve malvarlıkları ile katılırlar.

2-Evlilik birliğini temsil yetkisi

• Eşlerden her biri, ortak yaşamın devamı süresince ailenin sürekli ihtiyaçları için evlilik birliğini temsil eder.
• Birliği temsil yetkisinin kullanıldığı hallerde, eşler üçüncü kişilere karşı müteselsilen sorumlu olurlar.
• TMK m.190- Eşlerden biri birliği temsil yetkisini aşar veya bu yetkiyi kullanmada yetersiz kalırsa hâkim, diğer eşin istemi üzerine temsil yetkisini kaldırabilir veya sınırlayabilir. İstemde bulunan eş, temsil yetkisinin kaldırıldığını veya sınırlandığını, üçüncü kişilere sadece kişisel duyuru yoluyla bildirebilir. Temsil yetkisinin kaldırılmasının veya sınırlanmasının iyiniyetli üçüncü kişilere karşı sonuç doğurması, durumun hâkimin kararıyla ilân edilmesine bağlıdır.

Eşlerin Yükümlülükleri:

• Birliğin Mutluluğunu Sağlama
• Sadakat Gösterme Yükümlülüğü
• Dayanışma ve Yardım Yükümlülüğü
• Birlikte Yaşama Yükümlülüğü
• Giderlere Katılma Yükümlülüğü ( Eşler güçleri oranında evlilik birliğinin giderlerine emek ve varlığı ile katılırlar.)

• Kadın, evlenmekle kocasının soyadını alır ; ancak evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabilir.

(https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/04/20140425-18.pdf)

Evli kadının evlenmeden önceki soyadının kullanılmasına ilişkin başvurucunun Anayasa Mahkemesine taşıdığı uyuşmazlık  neticesinde , 06/03/2014 Tarihinde verilen Anayasa Mahkemesi kararı söz konusu başvurunun kabul edilebilir olduğunu ve Anayasa Mad.17 ‘ye aykırılık olduğunu oy birliği ile kabul etmiştir. Bu nedenle kadınlar evlenmeden önceki soyadını  kullanmak istediği talebi neticesinde kullanabilecektir.

Anayasa Madde 17 – Herkes, yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahiptir. Tıbbi zorunluluklar ve kanunda yazılı haller dışında, kişinin vücut bütünlüğüne dokunulamaz; rızası olmadan bilimsel ve tıbbi deneylere tabi tutulamaz.

Türk Vatandaşlığı Kanunu M.16 ‘ ya göre bir Türk vatandaşı ile evlenme doğrudan Türk vatandaşlığı kazandırmaz, ancak bir Türk vatandaşı ile en az 3 yıldan beri evli olan ve evliliği devam eden yabancılar Türk Vatandaşlığını kazanmak üzere başvuruda bulunabilir.

EVLİLİĞİN SONA ERMESİ

• Eşlerden Birinin Ölümü
• Gaiplik: Gaipliğine karar verilen kişinin evliliği kendinden sona ermez, mahkemeden evliliğin feshi
• Eşlerden Birinin Cinsiyet Değiştirmesi durumunda evliliğin kurucu şartları ortadan kalktığından evlilik birliği kendiliğinden sona erecek, yok hükmünde olacaktır.