Velayetin tanımı Medeni Kanun'da ifade edilmemiştir. Kural olarak ana ve babanın ergin olmayan çocuk veya istisnai olarak ergin olsa dahi bazı durumlarda kişilik ve malvarlığı konularında sahip olduğu görev , yetki ve hakların bütünüdür. Yasal sebep olmadıkça, velayet ana ve babadan alınamaz.
Velayet Hakkına Sahip Kişiler
Evlilik birliği devam ettiği sürece ana ve baba velayet hakkını birlikte kullanır.
Türk Medeni Kanun Mad. 336 -Ortak hayata son verilmiş veya ayrılık hali gerçekleşmişse hakim, velayeti eşlerden birine verebilir.
Velâyet, ana ve babadan birinin ölümü halinde sağ kalana, boşanmada ise çocuk kendisine
bırakılan tarafa aittir.
Çocuğun ana ve babası, çocuğun doğumu anında evli değilse, velayet hakkı doğum gerçekleştiği an ile birlikte anaya aittir. Annenin doğum öncesinde velayet hakkının kaldırılmış olması durumunda, velayet hakkının babaya verilebilmesi için , şüphesiz baba ile çocuk arasında soybağı kurulması gerekir. Tanıma ve babalık davası yoluyla olmak üzere iki şekilde soybağı kurulabilmektedir.
Velayet Hakkının Kapsamı
Türk Medeni Kanun Mad. 339 'da düzenlenmiştir.
Ana ve baba çocuğun bakım ve eğitimi konusunda onun menfaatini göz önünde tutarak gerekli kararları alır ve uygular.
Çocuk, ana ve babasının sözünü dinlemekle yükümlüdür.
Ana ve baba, olgunluğu ölçüsünde çocuğa hayatını düzenleme olanağı tanırlar; önemli
konularda olabildiğince onun düşüncesini göz önünde tutarlar.
Çocuk, ana ve babasının rızası dışında evi terk edemez ve yasal sebep olmaksızın onlardan
alınamaz.
Çocuğun adını ana ve babası koyar.
Velayetin Kaldırılması
Türk Medeni Kanun Mad. 348- Velayet hakkı çocuğun yararına kullanılmalıdır, aksi halde kanun velayet hakkının kaldırılmasına olanak tanımıştır.
Ana ve baba velayet devam ettiği sürece çocuğun mallarını yönetme hakkına sahiptir. Ana ve baba malları yönetme konusunda gerekli özeni göstermezlerse hakim, malların korunması için uygun önlemleri alır. Örnek verecek olursak:
Ana ve babanın deneyimsizliği, hastalığı, başka bir yerde bulunması sebeplerinden biri nedeniyle görevini yerine getirememesi
Ana ve babanın çocuğa gerekli ilgiyi göstermemesi, hatta ona karşı sorumluluklarını yerine getirmemesi
Velayet ana ve babanın her ikisinden kaldırılırsa çocuğa bir vasi atanır. TMK M.348/2
Velayetin Sona Ermesi
Çocuk erginliğe ulaştığında velayet sona erer. İstisnai durumlarda çocuk erginliğe kavuşsa da velayeti devam eder. Bu durum iki şekilde olur:
Kendisine bir vasi atanabilir.
Ana babanın velayetinde bırakılabilir.
(NOT: Yukarıdaki yazı sadece bilgilendirme amacı taşımaktadır. Somut olaylar yaşanması durumunda avukatınıza başvurmanızı tavsiye ederiz.)
EN